آغاز مرمت «کانون نشر حقایق اسلامی»

کانون نشر حقایق اسلامی در محله چهارباغ این روزها به مغازه فروش تولیدات پلاستیکی تبدیل شده است. پارسال همراه با احسان شریعتی، فرزند دکتر علی شریعتی و خانواده‌اش از این کانون بازدید شد. هرچند اکنون این مکان به مغازه تبدیل شده، هنوز هم در طبقه فوقانی‌اش سقف و کف‌پوش ساختمان به همان شکل قدیم خود باقی مانده است.

دیدن سقف با ستون‌های چوبی هنوز هم حال‌وهوای برگزاری جلسات آن زمان را برای مخاطب در ذهن به تصویر می‌کشد. اتاق کوچکی در همین فضا وجود دارد که به گفته صاحب مغازه، مکانی دنج برای مطالعه محمدتقی شریعتی بوده است. با وجود اینکه تاکنون دوسه‌بار درخواست ثبت این مکان به میراث‌فرهنگی داده شده، هنوز اتفاق خاصی نیفتاده است. این در صورتی است که شهرداری مشهد با هدف حفظ آثار تاریخی و هویتی شهر، تصمیم به احیا و مرمت این بنا گرفته است.

نیم‌نگاهی به تاریخچه کانون نشر حقایق

‌در سال‌های پس از شهریور1320 که حزب توده فعال شد، به‌علت ضعف نیروهای مذهبی که خود محصول مبارزه با دین در دوره رضاخان بود، توانست عده زیادی از جوانان را به کام اندیشه‌های مادی و الحادی بکشاند. درمقابل، شماری از نیروهای مذهبی تلاش کردند تا برابر آن بایستند و دین و ایمان مردم را پاسداری کنند. در این میان، در هر یک از شهرها که امکان وجود رهبر فکری مناسب بود، تلاش‌هایی آغاز شد. در مشهد یکی از این افراد محمدتقی شریعتی بود که زمانی در کسوت روحانیت بود و در دوره رضاخان به اقتضای شرایط، لباس روحانیت را کنار گذاشته بود.
محمدتقی شریعتی همراه با عده‌ای از فرهیختگان متدین مشهد با ایجاد کانون نشر حقایق اسلامی در سال1323 مبارزه با افکار توده‌ای را آغاز کرد. آن‌ها هم‌زمان تلاش کردند تا افکار و اندیشه‌های دینی را هم بازسازی کرده و با انحراف و تحریف مبارزه کنند.
این کانون در ادامه فعالیت‌های مذهبی خود در جریان نهضت ملی‌شدن صنعت نفت درگیر سیاست هم شد و بعدها به همین دلیل با محدودیت‌هایی روبه‌رو و به‌مرور تعطیل شد.
کانون نشر حقایق اسلامی را می‌توان نخستین پایگاه روشن‌فکری در مشهد و حتی ایران دانست. مشهد احزاب و فرقه‌های مختلفی مانند حجتیه و وابستگان به حزب توده و... داشته است و در آن زمان مرحوم شریعتی با برپایی این کانون به مقابله با آن‌ها برخاست.
یکی از کارشناسان اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان‌رضوی که نخواست نامش ذکر شود، با اشاره به اینکه کانون نشر حقایق اسلامی به‌عنوان اثر واجد ارزش تاریخی به ثبت ملی نرسیده است، اظهار کرد: البته در طرح تفصیلی دانشگاه تهران، این اثر واجد ارزش خوانده شده و بر اساس شنیده‌ها، با توجه به تاریخچه و نوع این بنا که فعالیت‌های گسترده‌ای در دهه20 در آن انجام می‌شده، شهرداری مرمت و احیای این بنا را در دستور کار خود قرار داده است.
او افزود: در زمان رضاخان که فعالیت مساجد و هیئت‌ها ممنوع شده بود، شخصیت‌های مذهبی در قالب انجمن‌ها، فعالیت‌های مذهبی و دینی را انجام می‌دادند که ازجمله آن‌ها می‌توان به محمدتقی شریعتی با تأسیس کانون نشر حقایق اشاره کرد.

تجهیز کارگاه برای مرمت

حجت عابدی، رئیس گروه مشاوران شهرداری منطقه ثامن، با بیان اینکه نگاه به حفظ و احیای خانه‌های تاریخی و بافت‌های هویتی از درجه اهمیت بالایی برای شهرداری برخوردار است، اظهار کرد: منطقه ثامن یکی از مناطق قدیمی و هویتی شهر است و بخش زیادی از بافت‌های تاریخی در این منطقه واقع شده است.
او افزود: پروژه‌هایی ازجمله خانه پریشانی، بازار فرش مشهد، سرای عزیزالله اف و... با هدف حفظ ابنیه تاریخی و هویت شهر مشهد در دست اجرا قرار دارد و کانون نشر حقایق از دیگر مکان‌های تاریخی منطقه است که در گذر زمان دچار فرسودگی شده است و نیاز به مرمت و احیا دارد.
رئیس گروه مشاوران شهرداری منطقه ثامن ادامه داد: حدود 10روز از تجهیز کارگاه برای مرمت و احیای کانون نشر حقایق می‌گذرد و در همین مدت، آسیب‌شناسی بنا توسط مشاور پروژه در حال انجام است.
او خاطرنشان کرد: اقدامات مقدماتی برای مرمت کانون نشر حقایق در حال انجام است تا طرح مصوب این بنا ارائه شود. رئیس گروه مشاوران شهرداری منطقه ثامن از اعتبار ۲.۵میلیارد تومانی برای اجرای این پروژه خبر داد و افزود: مصالح استفاده‌شده در این بنا متناسب با تاریخچه آن خواهد بود و برای سبک و نمای آن نیز جلسات ارزشمندی با مدیران و کارشناسان میراث‌فرهنگی استان برگزار شده است.
عابدی درباره کاربری این بنا نیز توضیح داد: هنوز برای کاربری آن تصمیم‌گیری نشده است و اولویت را مرمت و احیای این بنا قرار داده‌ایم.